کنسول بازی مایکروسافت مدل XBOX SERIES X ظرفیت 1 ترابایت

نقد و بررسی کنسول بازی مایکروسافت مدل XBOX SERIES X ظرفیت 1 ترابایت

مایکروسافت با ساختن قوی‌ترین کنسول نسل نهم، قصد دارد خاطرات تلخ چند سال ابتدایی نسل ۸ و کنسول ایکس باکس وان را از ذهن کاربران پاک کند.مایکروسافت نسل قبل کنسول‌های بازی را با دستگاهی ضعیف‌تر و گران‌تر و مجموعه‌ای از سیاست‌های اشتباه شروع کرد؛ اما این بار ردموندی‌ها تصمیم گرفته‌اند تا با ساخت و طراحی کنسولی که ۴ برابر از ایکس باکس وان ایکس قوی‌تر است، عنوان «قوی‌ترین کنسول جهان» را به‌هر قیمتی به‌دست بیاورند. باتوجه به استفاده‌ی مکرر از این عبارت در تبلیغ‌های ایکس باکس، به‌نظر می‌رسد مایکروسافت از عملکرد تیم سخت‌افزاری خود رضایت دارد.تجربه‌ی بازی 4K با نرخ بالغ‌بر ۱۲۰ فریم‌برثانیه و پشتیبانی از محتوای 8K HDR؛ مایکروسافت با کنسول نسل نهمی‌اش اهداف جاه‌طلبانه‌ای را دنبال می‌کند.

طراحی و درگاه‌های 

برخلاف سونی که کنسول نسل نهمی‌اش را با ظاهری فضایی و منحصربه‌فرد روانه‌ی بازار کرد، مایکروسافت روند کاملا متفاوتی را در پیش گرفت و زبان طراحی مینیمالیستی و ساده‌ای را برای ایکس باکس سری ایکس برگزید؛ مکعب‌مستطیلی به‌رنگ مشکی مات که تقریبا با دکوراسیون هر خانه‌ای هم‌خوانی دارد و به‌سادگی بین سایر لوازم خانه محو می‌شود!با وزن ۴٫۴ کیلوگرمی و ابعاد ۳۰۱ × ۱۵۱ × ۱۵۱ میلی‌متری‌، ایکس باکس سری ایکس ۱۰۰ گرم از پلی استیشن ۵ سبک‌تر است و ۳۴٫۹ درصد فضای کمتری درمقایسه‌با کنسول نسل نهمی سونی اشغال می‌کند. کنسول جدید مایکروسافت را می‌توان در هر دو حالت افقی و عمودی استفاده کرد؛ اما نسبت ابعاد برج‌مانند دستگاه و شکل قرارگیری کلید X نشان می‌‌دهد که ردموندی‌ها حالت عمودی را به افقی ترجیح می‌دهند.برای قرار دادن پلی استیشن ۵ به‌صورت افقی، کاربر باید پایه‌ی دستگاه را از بخش زیرین جدا کرده و به پهلوی آن متصل کند؛ اما به‌لطف وجود پایه‌های لاستیکی کوچکی در وجه کناری ایکس باکس سری ایکس، برای استفاده از کنسول جدید مایکروسافت در حالت افقی، صرفا باید کنسول را ۹۰ درجه به‌صورت ساعت‌گرد بچرخانید؛ البته در چنین شرایطی پایه‌ی ثابت در بخش زیرین نمایان خواهد شد که شاید برای برخی ناخوشایند باشد.

به‌نظر نگارنده، بهترین نوع قرارگیری کنسول، حالت عمودی است.متأسفانه در کنسول نسل نهمی مایکروسافت از درگاه USB Type-C خبری نیست؛ دستگاه در مجموع از سه درگاه USB 3.1 Gen 1 Type-A با پهنای باند ۵ گیگابیت‌برثانیه به‌‌همراه یک درگاه HDMI 2.1، یک درگاه اترنت گیگابیتی و یک درگاه اختصاصی برای کارت‌های حافظه‌ی یک ترابایتی بهره می‌گیرد. از سوی دیگر برخلاف کنسول سونی، ایکس باکس سری ایکس از اتصال Wi-Fi 6 پشتیبانی نمی‌کند و صرفا با شبکه‌های Wi-Fi 5 سازگاری دارد.در نمای جلویی Xbox Series X تنها کلید ایکس باکس (X)، کلید شناسایی کنترلر، کلید Eject دیسک، شکاف قرارگیری دیسک بازی و یک پورت USB 3.1 به‌چشم می‌خورد. زیر کنسول پایه‌ای با لبه‌های لاستیکی وجود دارد تا راه را برای ورود جریان هوا به داخل کنسول باز نگه دارد. در نمای پشتی، باقی پورت‌های USB 3.1 به‌همراه درگاه HDMI، اترنت، شکاف کارت حافظه‌، قفل کنزینگتون و ورودی برق قرار گرفته‌اند.وجه بالایی مشبک ایکس باکس سری ایکس با سطح مقعر و ته‌مایه‌ای از رنگ سبز در بخش زیرینش، ظاهری منحصربه‌فرد و جذاب به دستگاه می‌بخشد. ترکیب سطح مقعر وجه بالایی کنسول و لایه‌ی سبز زیر آن، از فواصل دور، دایره‌‌ای به‌رنگ سبز را به‌نمایش می‌گذارد؛ اما هرچه به دستگاه نزدیک می‌شوید، این دایره رفته‌رفته وسیع‌تر می‌شود و در نهایت کل وجه بالایی را می‌پوشاند.طراحی مینیمالیستی ایکس باکس سری ایکس کاربر را به‌وجد نمی‌آورد؛ اما به دل می‌نشیند و به‌خوبی با دکوراسیون خانه هماهنگ می‌شود. ما عملکرد مهندسان مایکروسافت را در جای‌دادن قطعات قدرتمند ایکس باکس سری ایکس داخل چنین بدنه‌ی جمع‌وجور و کوچکی را می‌ستاییم؛ اما جدا نشدن پایه و برجای‌ماندن آثار انگشت روی بدنه‌ی کنسول را جزو نقاط ضعف طراحی می‌دانیم.
 

کنترلر

کنترلر پلی استیشن ۵ پیشرفت‌های چشمگیری تجربه می‌کند و به‌نوعی اکنون یکی از ویژگی‌های کلیدی کنسول سونی به‌حساب می‌آید؛ اما در نقطه‌ی مقابل، ردموندی‌ها تغییرات اندک و ریزی را در کنترلر ایکس باکس سری ایکس ایجاد کرده‌اند. اضافه‌شدن بافت ریزی روی تریگرها و بخش زیرین، D-pad چندجهته، کلید اختصاصی برای اشتراک‌گذاری محتوا و درگاه USB Type-C از جمله‌ی مهم‌ترین تفاوت‌های کنترلر جدید با نسل گذشته است.با ابعاد ۶۱ × ۱۰۲ × ۱۵۳ میلی‌متری، وزن ۲۸۷ گرمی (به‌همراه باتری) و بافت ریز موجود در بخش زیرین، کنترلر به‌خوبی در دست می‌نشیند. این بافت ریز روی سطح تریگرها نیز وجود دارد که از لیز خوردن انگشت به‌خصوص هنگام تعریق دست، جلوگیری می‌کند.D-pad کنترلر جدید اکنون فرمی دایره‌ای و مقعر دارد و امکان حرکت آسان‌تر در جهت‌هایی غیر از چهار جهت اصلی را فراهم می‌آورد، از سوی دیگر D-pad‌ جدید عملکرد دقیق‌تر و بازخورد خوشایندتری به فشرده‌شدن دارد.اضافه‌شدن کلید Share به کنترلر جدید ایکس باکس، فرایند اشتراک‌گذاری را آسان‌تر می‌کند؛ اکنون به‌صورت پیش‌فرض فشردن کوتاه کلید، برای ثبت اسکرین‌شات و فشردن یک‌ثانیه‌ای کلید برای آغاز ضبط ویدئو به‌کار می‌رود؛ البته می‌توان عملکرد کلید Share را به‌دلخواه تغییر داد.کنترلر جدید ایکس باکس نیز انرژی موردنیاز خود را از دو باتری AA تأمین می‌کنند و از باتری داخلی با قابلیت شارژ خبری نیست. این کنترلر همانند گذشته از پروتکل بی‌سیم Xbox برای اتصال به کنسول بهره می‌گیرد؛ اما اکنون اتصال به سایر دستگاه‌ها از طریق Bluetooth Low-Energy انجام می‌شود که به‌خودی خود می‌تواند بر شارژدهی کنترلر بیافزاید؛ به‌گفته‌ی مایکروسافت کنترلر جدید تا ۴۰ ساعت می‌تواند کاربر را همراهی کند.مایکروسافت می‌گوید پروتکل اختصاصی Xbox برای اتصال بی‌سیم به کنسول از قابلیت جدیدی به‌نام Dynamic Latency Input بهره می‌گیرد که با افزایش دفعات فراخوانی کنترلر برای دریافت فرامین، نرخ تأخیر و تعداد خطاها را کاهش می‌دهد.سازگاری با نسخه‌های قدیمی همواره جزو نقاط قوت کنسول‌های مایکروسافت و تجهیزات مرتبط با آن بوده است و این مورد در مورد کنسول‌های نسل نهمی ردموند نیز صدق می‌کند؛ کنترلر جدید ایکس باکس را می‌توان با نسل‌ قبل و کنترلر نسل قبل را می‌توان با نسل نهم استفاده کرد.
 

نرم‌افزار و رابط کاربری

ایکس باکس سری اس و سری ایکس رابط کاربری مختص خودشان ندارند و همان رابط کاربری کنسول ایکس باکس وان با آخرین به‌روزرسانی را روی کنسول‌های نسل نهم خواهید یافت؛ اما رابط کاربری ایکس باکس سری اس با توجه به مشخصات سخت‌افزاری کنسول از امکانات بیشتری برخوردار است.داشبورد سری اس به مراتب سریع‌تر از داشبورد ایکس‌باکس وان است و در زمان ورود/خروج از بازی‌ها و جابه‌جایی بین منوهای مختلف و حتی ایکس‌باکس لایو، سرعت عملکرد و تجربه‌ی روان‌تر کنسول را حس خواهید کرد.رابط کاربری ایکس باکس شلوغ و گمراه‌کننده است و احتمالا کاربران جدید را سردرگم کند. در رابط کاربری ایکس باکس دکمه‌ی Guide یا همان دکمه‌ی X همیشه‌روشن و بزرگ در وسط کنترلر نقش مهی ایفا می‌کند. با فشردن دکمه‌ی X می‌توانید به منوی Settings، منوی دوستان، بخش گفت‌وگوها و کلی تنظیمات جدید دسترسی داشته باشید. حتی می‌توانید در کمترین زمان به بخش اچیومنت‌ها دسترسی پیدا کنید و ببینید کدام یک از اچیومنت‌ها را می‌شود سریع‌تر کسب کرد.رابط کاربری کنسول‌های مایکروسافت به کاربران امکان می‌دهد که مدیریت خوبی روی فضای حافظه‌ی ذخیره‌سازی داشته باشند. امکان حذف بخشی از یک بازی را خواهید داشت و می‌توانید فایل‌های بازی را روی حافظه‌ی خارجی کپی کنید. حتی می‌توانید بازی دانلودشده را به هارد اکسترنال انتقال دهید تا دوستتان برای تجربه‌ی بازی نیازی به دانلود مجدد نداشته باشد. امکان فیلتر بازی‌ها با توجه به ویژگی‌هایشان وجود دارد؛ مثلا می‌توانید بازی‌ها را براساس نرخ فریم، وضوح تصویر، پشتیبانی از ری-تریسنیگ و موارد دیگر دسته‌بندی کنید.بخش فروشگاه مایکروسافت سریع‌تر در دسترس کاربران قرار می‌گیرد و اکنون اطلاعات بسیار زیادی درباره‌ی بازی‌ها ارائه می‌دهد. ازآنجایی‌که ایکس باکس توانایی اجرای بازی‌ کنسول‌های قبلی را دارد، بازی‌ها به شکلی دسته‌بندی شده‌اند که متوجه شوید کدام بازی‌ها روی سری اس یا سری ایکس بهتر اجرا می‌شوند. مثلا روی آیکون بازی‌هایی مانند Gears 5 و FIFA 21 عبارت X/S را مشاهده می‌کنید که نشان می‌دهد روی سری ایکس و سری اس بهتر اجرا می‌شوند.امکان شخصی‌سازی محیط داشبورد را هم خواهید داشت؛ می‌توانید رنگ‌ منوها و مدل دسته‌بندی‌ها آن را تغییر دهید. در اینکه داشبورد ایکس‌باکس جذابیت چندان زیادی ندارد و چندان هم سرراست نیست شکی وجود ندارد، اما امکانات بسیار زیادی را در اختیار گیمرها قرار می‌دهد و همین موضوع یکی از نقاط قوت آن به حساب می‌آید. امیدواریم که در آینده و با به‌روزرسانی‌های جدید داشبورد بهتری را روی کنسول‌های مایکروسافت مشاهده کنیم.استفاده از شبکه‌ی ایکس باکس لایو و قابلیت‌های آنلاین سری اس در کشور ما بدون دردسر نیست. به دلیل تحریم‌های آمریکا، نمی‌توان به شبکه‌ی لایو متصل شد و از خدمات آنلاین ایکس باکس استفاده کرد؛ اما همیشه راهی وجود دارد که بتوانید بدون دردسر به ایکس باکس لایو متصل شوید، بازی بخرید و حتی آنلاین بازی کنید. برای اینکار باید از DNS استفاده کنید که با کمی‌ جست‌وجو بدان دست خواهید یافت.
 

سخت‌افزار

«سریع‌ترین و قدرتمندترین ایکس‌باکس تاریخ، تجربه‌ی بازی 4K حقیقی با نرخ فریم بالغ‌بر ۱۲۰ فریم‌برثانیه و 8K HDR»؛ مایکروسافت ادعاهای بزرگی را با کنسول نهمی‌اش سر می‌دهد؛ ادعاهایی که از قدرت محاسباتی ۱۲ ترافلاپسی پردازنده‌ی گرافیکی، پردازنده‌ی مبتنی‌بر معماری Zen 2، حافظه‌ی SSD پرسرعت و معماری اختصاصی Xbox Velocity در کنسول ایکس باکس سری ایکس یا «پروژه‌ی اسکارلت» نشأت می‌گیرد.قلب تپنده‌ی ایکس باکس سری ایکس، سیستم‌-روی-‌یک‌-چیپی با نام اسکارلت است که توسط TSMC برمبنای لیتوگرافی ۷ نانومتری N7 این شرکت تولید می‌شود. تراشه‌ی اسکارلت با مساحت ۳۶۰٫۴ میلی‌متر مربع بالغ‌بر ۱۵٫۳ میلیارد ترانزیستور در بطن خود دارد؛ بنابراین درمقایسه‌با ایکس باکس وان ایکس، افزایش ۱۳۱ درصدی تجربه می‌کند.پردازنده‌ی مرکزی و پردازنده‌ی گرافیکیکنسول‌های نسل هشتمی مایکروسافت همگی از ۸ هسته‌ی Jaguar شرکت AMD به‌ترتیب با فرکانس‌های ۱٫۷۵ و ۲٫۳ گیگاهرتز قدرت می‌گرفتند؛ معماری ضعیفی که در ابتدا با هدف استفاده در کامپیوترهای کم‌مصرف و اقتصادی معرفی شد. بدین‌ترتیب بزرگ‌ترین تفاوت کنسول‌های نسل نهمی ردموند با نسل گذشته، به پیشرفتی بازمی‌گردد که AMD با معماری Zen 2 رقم زد.ایکس باکس سری ایکس از ۸ هسته‌ی Zen 2 به‌عنوان پردازنده‌ی مرکزی استفاده می‌کند؛ پردازنده‌ای که می‌تواند هر ۸ هسته‌ی خود را با فرکانس پایدار ۳٫۸ گیگاهرتز به‌کار بگیرد؛ اما توسعه‌دهنده‌ی بازی می‌تواند با مددگرفتن از قابلیت پردازش چندتردی هم‌زمان (SMT)، از پردازنده‌ی مرکزی ایکس باکس سری ایکس برای پردازش ۱۶ ترد با فرکانس پایدار ۳٫۶ گیگاهرتز استفاده کند؛ بنابراین فرکانس ۸ و ۱۶ ترد سری ایکس ۲۰۰ مگاهرتز بیشتر از سری اس است.هریک از هسته‌های Zen 2 به ۵۱۲ کیلوبایت دسترسی دارند، این هسته‌ها در قالب ۲ کلاستر ۴ هسته‌ای دسته‌بندی شده‌اند که هرکدام از آن‌ها به ۴ مگابایت کش اشتراکی L3 مجهز شده‌اند. پردازنده‌ی مرکزی از طریق رابطی موسوم به Scalable Data Fabric به پردازنده‌ی گرافیکی مبتنی‌بر معماری RDNA 2 با توان محاسباتی بیشینه‌ی ۱۲ ترافلاپس متصل است.در دنیای دسکتاپ نمی‌توان پردازنده‌ی کاملا یکسانی با نمونه‌ی به‌کاررفته در ایکس باکس سری ایکس یافت؛ اما براساس پردازنده‌ی ۸ هسته و ۱۶ تردی Ryzen 7 3700X با فرکانس توربوی ۴٫۴ گیگاهرتز می‌توان عملکرد پردازنده‌ی ایکس باکس را تقریب زد؛ کنسول نسل نهمی مایکروسافت درمقایسه با ایکس باکس وان ایکس ۲۴۸ درصد در پردازش تک‌تردی و بالغ‌بر ۴۱۴ درصد در پردازش چندتردی CineBench R15 سریع‌تر عمل می‌کند.

خروجی صدا و تصویر

پیش از هر چیزی باید بدانید که برای اینکه بتوانید به‌طور کامل لذت بازی با ایکس باکس سری ایکس را تجربه کنید، باید تلویزیون به‌روز و مدرنی هم داشته باشید. کنسول نسل نهمی مایکروسافت برای نمایش تمام ابهت و شکوه خود به تلویزیون 4K با ورودی HDMI 2.1، نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز و پشتیبانی از HDR نیاز دارد. مدل‌هایی مانند CX و C9 به‌همراه Nano90 و Nano86 از ال‌جی و مدل‌های Q90، Q80 یا Q70 از سامسونگ تلویزیون‌های سازگار با کنسول‌های نسل جدید هستند.خروجی HDMI 2.1 در ایکس باکس سری ایکس امکان ارائه‌ی تصویر 4K با نرخ ۱۲۰ هرتز را به کنسول مایکروسافت می‌دهد، این درگاه از محتوای 8K با نرخ ۶۰ هرتز نیز پشتیبانی می‌کند؛ هرچند که درحال‌حاضر چنین محتوایی در دسترس نیست. ایکس باکس سری ایکس و سری اس برای اجرای بازی‌ها با نرخ‌فریم نرم‌تر با نرخ نوسازی متغیر نیز سازگاری دارند. از سوی دیگر، قابلیتی موسوم به ALLM، به‌صورت خودکار میزان تأخیر تلویزیون را به کم‌ترین مقدار ممکن می‌رساند.در ایکس باکس سری ایکس از خروجی صدای اپتیکال یا S/PDIF خبری نیست؛ چراکه این درگاه قابلیت پشتیبانی از برخی کدک‌های Lossless مدرن و صدای فراگیر ۷ کاناله را ندارد. برهمین اساس کنسول نسل نهمی مایکروسافت برای انتقال صدا به خروجی HDMI اتکا دارد. ردموندی‌ها در دل تراشه‌ی کنسول پردازنده‌ای برای پشتیبانی از صدای Dolby Atmos و DTS:X تدارک دیده‌اند.